معاون سابق دهیاری‌ها و شهرداری‌های وزارت کشور در گفت‌وگو با «شهروند»: شورا خیلی زودتر از اینها باید شهردار را استیضاح می‌کرد.
هماپرس/ نیره خادمی؛
١١ روز بعد از فاجعه تلخ پلاسکو، افکار عمومی هنوز جریحه‌دار است. خانواده‌های داغدار آتش‌نشان‌ها یک پاسخ صریح و روشن می‌خواهند و برخی از همان روزهای نخست به شهردار تهران پیشنهاد دادند تا از سمت خود استعفا کند. شهردار تهران البته بدون آنکه دلیل قانع‌کننده‌ای وجود داشته باشد، از رفتن به کمیسیون عمران مجلس انصراف داد. در این شرایط اعضای شورای شهر تهران در دو کمیته شامل کمیته «حقوقی و فنی» و «پیگیری امور رسیدگی در زمینه حادثه پلاسکو» در حال بررسی همه‌جانبه موضوع هستند تا مقصر این اتفاق مشخص و ماجرا وارد فاز تازه‌ای شود.
از طرف دیگر شهردار تهران هفته گذشته از مجلس خواسته بود تا درباره حادثه آتش‌سوزی و ریزش پلاسکو در صحن علنی مجلس گزارش دهد. بنابراین هیأت‌رئیسه با این درخواست موافقت کرد. قرار بر این بود که قالیباف روز یکشنبه برای ارایه گزارش در جلسه روز علنی مجلس حاضر شود اما روز شنبه خبر آمد او جلسه را لغو کرده است: «شهردار تهران و وزیر کشور فردا به دلیل حضور در مراسم تشییع آتش‌نشانان در نشست علنی مجلس حضور نمی‌یابند.» این را بهروز نعمتی، سخنگوی هیأت رئیسه مجلس اعلام کرد.
با وجود این پیگیری‌ها نشان داد که هنوز تصمیمی برای مراسم گرفته نشده است؛ به طوری که نه‌تنها اعضای شورا که حتی خانواده آتش‌نشانان شهید هم از این ماجرا خبر نداشتند. برادر پیمان میرزاخانی یکی از آتش‌نشان‌های شهید هم به «شهروند» گفت: «قرار بود به ما اطلاع دهند ولی هنوز خبری نیست.» مجتبی عبداللهی، معاون فرهنگی- اجتماعی شهرداری تهران هم در این‌باره به قانون توضیح داد: «یکشنبه به‌طور قطع، زمان تشییع نیست. به احتمال زیاد تا آخر وقت شنبه پزشکی قانونی نظر نهایی خود را خواهد داد و ما نیز زمان برگزاری مراسم تشییع پیکر شهدا را به اطلاع عموم خواهیم رساند.»
حالا هفت نفر از اعضای شورای شهر در گفت‌وگو با «شهروند» نظر خود را درباره استعفا یا برکناری شهردار مطرح کرده‌اند و معاون سابق امور شهرداری‌ها و دهیاری‌های وزارت کشور به «شهروند» می‌گوید: «جز فاجعه پلاسکو دلایل زیادی برای برکناری و استعفای محمد باقر قالیباف ۴ ماه مانده به پایان مأموریت خود در شهرداری تهران وجود دارد.»
علی نوذرپور به وضعیت نابسامان ساخت‌و‌سازهای خارج از ضوابط، ترافیک تهران، آلودگی هوای تهران و مدیریت پسماند اشاره دارد که شهردار تهران در طول ١٢سال همچنان در حل آن عاجز مانده است و شورای شهر خیلی زودتر از اینها باید کار را یکسره می کرد: «با توجه به اتفاقی که رخ داد، استعفا امری است که ایشان باید در دستور کار خود قرار دهد؛ همان‌طور که در حادثه تصادف دو قطار سمنان-مشهد و مشهد–تبریز رئیس راه‌آهن کشور در پاسخ به افکار عمومی استعفا کرد.» البته به اعتقاد این کارشناس حوزه شهری ابعاد حادثه پلاسکو بسیار فراتر از حادثه قطار بوده است تا جایی که حتی مقام رهبری، رئیس‌جمهوری، مجلس و کل جامعه به آن واکنش نشان دادند: «جامعه انتظار دارد که شهردار پاسخ دهد و تجربه کل دنیا و حتی در ایران هم نشان داده است که بهترین پاسخ برای افکار عمومی عذرخواهی و استعفا است؛ در حالی که آقای قالیباف به اندازه کافی در سمت شهردار تهران بوده است و حتی در شورای بعدی هم نمی‌تواند به‌عنوان شهردار انتخاب شود بنابراین بهتر است در این ۴ ماه باقیمانده اجازه دهد شخص دیگری به‌عنوان سرپرست از سوی اعضای شورا انتخاب شود.»
شورای شهر تهران با مجموع ١٧ عضو اصولگرا و ١٣ عضو اصلاح‌طلب و یک عضو مستقل درمجموع این چهار سال تاکنون نتوانسته است در مواجهه با چالش‌هایی که در حوزه‌های مختلف ازجمله گزارش‌های حسابرسی، تغییرات و جا‌به‌جایی پرحاشیه معاون شهردار، ساخت‌و‌سازهای بدون ضابطه و واگذاری املاک شهرداری وجود داشته است، برخوردی جدی با مدیریت شهری داشته باشد و اعضا در این حوزه‌ها پای خود را از تذکر فراتر نگذاشته‌اند. علی نوذرپور هم می‌گوید که شورا می‌بایست زودتر در این حوزه‌ها وارد می‌شد: «اقدامات شهرداری در حوزه‌های مختلف شهرسازی با مشکل مواجه بوده است. ما در جامعه مهندسین شهرساز هم همیشه منتقد این اقدامات بوده‌ایم. نادیده‌گرفتن ضوابط ساخت‌وساز همچنان هم مغایر با طرح‌های تفصیلی طرح جامع تهران ادامه دارد. شهرداری تسامح می‌کند، پروانه‌هایی صادر می‌شود علی‌رغم ظاهر موجه فراتر از طرح تفصیلی است و تفاهم‌هایی که در کمیسیون ماده ١٠٠ بین ذینفعان انجام می‌شود.» طبق قانون باید تا پایان برنامه پنجم ٧۵درصد از سفرهای درون‌شهری به ٧۵درصد می‌رسید؛ اما به گفته او سهم حمل‌ونقل عمومی هنوز بیشتر از ۶۵درصد نیست: «بنابراین وضعیت در حوزه ترافیک هم روشن است تعداد اتوبوس‌های مستهلک زیاد است و طبق برنامه مقرر بود که ظرفیت مترو به ٣٠درصد برسد اما حالا بیش از ١۵درصد نیست و به ازای آن منابع شهرداری برای ساخت پروژه‌های بزرگ مقیاسی چون صدر، نیایش و تونل توحید صرف شده است که مشوق حمل‌ونقل با خودروی شخصی است.» عملکرد شهردار تهران در حوزه آلودگی هوا هم آنگونه که نوذرپور می‌گوید اظهر‌من‌الشمس است: «آلودگی هوا هم از ابتدای حضور ایشان در شهرداری تهران وجود داشت و مدام گفته‌اند که آن را حل می‌کنند اما هنوز گرفتاری‌های زیادی داریم.» مدیریت پسماند هم بخش دیگری از مسئولیت‌های شهرداری تهران بوده است که به گفته معاون سابق امور شهرداری‌های وزارت کشور هنوز نتوانسته است آن را به خوبی انجام دهد: «تفکیک زباله از مبدأ هنوز حل نشده است؛ در حالی که برخی شهرداری کرمانشاه، اصفهان و مشهد موفقیت‌هایی در آن به دست آورده‌اند؛ اما در تهران این زبانه‌ها مخلوط جمع‌آوری و به همان شکل دفن می‌شود که انواع مسائل زیست‌محیطی را به همراه دارد.
ضعف مدیریت در حوزه منابع انسانی و عزل و نصب معاونان و مدیران از موارد دیگری است که نوذرپور درباره آن توضیح می‌دهد: «انتخاب در مجموعه مدیریت شهری بیش از آنکه بر پایه ضوابط باشد بر پایه روابط است و نیروها با توجه به شایستگی‌ها انتخاب نمی‌شوند.»
او مجموعه این دلایل را نام می‌برد که انتظار می‌رفت براساس آن شورا خیلی زودتر از اینها شهردار را استیضاح کند: «ایشان دو دوره منابع شهرداری را برای ریاست‌جمهوری استفاده کرده است و الان هم قصد آن را دارد در حالی که صادقانه می‌توانست کناره‌گیری کند و برای انتخابات از منابع شخصی استفاده کند. حالا هم حتی اگر استعفا نکند، شورا باید به صورت علنی از او پاسخ بخواهد و استیضاح را هم در دستور کار داشته باشد.» در چند روز گذشته نظرات زیادی درباره استعفا، برکناری و درخواست پاسخ از شهردار مطرح شده است؛ برخی هم گفته‌اند که استعفا یا برکناری پاک‌کردن صورت‌مسأله است که در این شرایط فرد دیگر پاسخگوی اتفاقات پیش آمده نیست اما نوذرپور می‌گوید: «در صورت برکناری هم شهردار می‌تواند به افکار عمومی پاسخ دهد. حالا هم از طریق رسانه‌های زیادی که دارد، همین کار را می‌کند. بنابراین شورا بعد از استیضاح و برکناری می‌تواند یکی از معاونان او را به‌عنوان سرپرست مشخص کند تا تکلیف شهرداری بعد از انتخابات روشن شود.»
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه، عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل، رئیس کمیته عمران، رئیس کمیسیون سلامت و محیط‌زیست، عضو کمیسیون سلامت و عضو کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورا اعضایی هستند که «شهروند» سوال خود را با آنها در میان گذاشت. سوال این بود که با گذشت بیش از ١٠ روز از فاجعه پلاسکو، شورای شهر در برابر افکار عمومی که خواستار پاسخگویی، استعفا یا برکناری شهردار تهران هستند، چه موضعی دارد؟ البته محمد سالاری، رئیس کمیسیون سلامت هم از پیش موضوع خود را در توییتر خود منتشر کرده بود که در جدول آمده است.
