دکتر حسن روحانی

حسن‌ روحانی‌ در 21 آبان ماه سال‌ 1327، در سُرخه‌، از بخش‌های‌ مرکزی‌ شهرستان‌ سمنان‌، در خانواده‌ای متدین متولد شد.

زندگینامه
حسن‌ روحانی‌ در 21 آبان ماه سال‌ 1327، در سُرخه‌، از بخش‌های‌ مرکزی‌ شهرستان‌ سمنان‌، در خانواده‌ای متدین متولد شد. وی دارای دکترای حقوق و سابقه تحصیل در حوزه علمیه قم در حد اجتهاد است. در دوران‌ تحصیل در حوزه علمیه قم، او مجذوب‌ اساتید خود، به‌خصوص‌ "حجت‌ الاسلام‌ نجات‌" و "علامه‌ حائری‌ سمنانی‌" بود و از طریق‌ او با امام‌ خمینی‌(ره‌) که‌ در آن‌ هنگام‌ از مدرِّسین‌ والا مرتبه‌ی‌ حوزه‌ی‌ علمیه‌ قم‌ بود، آشنا گردید و آرزوی‌ دیدار امام خمینی(ره) در دلش‌ شکوفا شد.
تلاش سیاسی روحانی در دوره‌ دانشجویی در محیط دانشگاه تهران، فعالیت استثنایی وی در دوره‌ خدمت وظیفه عمومی و فعالیت گسترده در دانشگاه‌های خارج از کشور در ماه‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نیز، جزو نکات برجسته‌ زندگی سیاسی وی می‌باشد. سخنان روحانی مخاطبان زیادی در زمان مبارزات پیش از انقلاب پیدا کرده بود به گونه‌ای که در سال‌های 1354 تا 1357 به‌عنوان یکی از مشهورترین سخنرانان کشور در مجامع دینی و سیاسی شناخته می‌شد.
پس از پیروزی انقلاب، روحانی، با خدمت در ارکان حساس نظام از قبیل مجلس شورای اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، دبیر شورای عالی امنیت ملی و مجلس خبرگان رهبری شایستگی خود را به خوبی نمایان کرده است. روحانی با تصدی 16 ساله مسئولیت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در یکی از حساس‌ترین مقاطع تاریخی مسئولیت پرونده هسته‌ای کشورمان را بر عهده داشت. در دوران جنگ تحمیلی، روحانی مسئولیت‏های متعددی را همزمان عهده‌ دار بود که هر یک از مسؤولیت‏های حساس و کلیدی به شمار می‏آمدند. دکتر روحانی، در 25 خرداد 1392، از بین 36704156 کل آراء مأخوذه با کسب 18 میلیون و 613 هزار و 329 رأی (50.71% درصد آراء از بین 72.7% درصد مشارکت کل) در یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری رسماً به عنوان هفتمین رییس جمهور ایران برگزیده شد.

9 دی، تاریخ تولد واقعی
حسن روحانی در کتاب خاطراتش که تیرماه سال 1388 توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده در مورد تاریخ تولد واقعی خود چنین می‌نویسد:
«طبق شناسنامه‌ای که در اختیار من است، متولد 21 آبان 1327 هجری شمسی هستم که این تاریخ با 10 ام محرم‌الحرام 1368 هجری قمری منطبق است. دربارهٔ تاریخ دقیق تولدم از مادرم سؤال کردم که آیا تولد من در روز عاشورا بوده است؟ ایشان گفتند: نه، در شب 28 ام ماه صفر بوده، لذا متوجه شدم که تاریخ تولد شناسنامه‌ای من با تاریخ تولد واقعی من منطبق نیست. در واقع تاریخ تولد را در شناسنامه 48 روز زودتر از تولد واقعی ثبت کرده‌اند. شاید به این دلیل که می‌خواستند زودتر بتوانم به مدرسه بروم. طبق نظر مادرم که قاعدتاً نظر او دقیق است، من صبح روز 28 صفر 1368 قمری، مطابق با پنجشنبه 9 دی 1327 و برابر با 30 دسامبر 1948 متولد شدم. مادرم می‌گوید موقع اذان صبح و حدود ساعت 4:30 متولد شده‌ام.»
-خانواده
نام خانوادگی "روحانی"
خانواده آقای روحانی، نام خانوادگی‌شان "فریدون" است اما حسن روحانی به خاطر این که این نام خانوادگی، خودش یک اسم است و به این خاطر که در دوران مبارزات علیه رژیم پهلوی، با اسم مستعار بالای منبر بروند و سخنرانی کنند، نام خانوادگی‌شان را به "روحانی" تغییر دادند؛ اما نام خانوادگی اصلی وی "فریدون" است.

جد و جده پدری
پدربزرگ حسن روحانی مرحوم "شیخ زین‌العابدین فریدون"، عالم و روحانی و اهل بیان و دارای مکتب‌خانه بود. مادربزرگش، عالمه‌ای بود معروف به "ملا لقمان". او مکتب‌خانه‌ای داشت که خانم‌ها به آنجا می‌رفتند و نزد وی قرائت قرآن و احکام دین را یاد می‌گرفتند.

پدر و مادر
پدر حسن روحانی "اسد الله"، معروف به "حاج اسد الله" دارای تحصیلات در حد مکتب‌ خانه یعنی خواندن و نوشتن و قرائت قرآن بود و تحصیلات کلاسیک نداشت، منتهی فرد با استعدادی بود و علی‌رغم اینکه سواد وی در حد خواندن و نوشتن بود، همواره اهل مطالعه و مأنوس با کتاب بود. وی همزمان با جنگ جهانی دوم دورهٔ سربازی را می‌گذرانده و بعد از سربازی، با دختری به نام "سکینه پیوندی" که از خانوادهٔ نسبتاً معروفی در روستا بود، ازدواج کرد. سکینه پیوندی از خانوادهٔ نسبتاً مرفهی بوده است که لقب "بیگ" داشته‌اند.
حسن روحانی در کتاب خاطراتش که تیرماه سال 1388 توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده در بخشی از کتاب، در مورد پدر و مادرش چنین می‌نویسد:
«از دوران کودکی در خانهٔ خودمان، شاهد بودم که در اوقات فراغت، کتاب‌هایی مانند: "عین‌الحیات"، "حلیة‌المتقین"، "رساله توضیح‌ المسائل" و "منتهی‌الامال" را مطالعه می‌کرد. ایشان معمولاً کتاب‌های دینی، مذهبی یا تفسیر قرآن را می‌خواند.
پدر در آموزش تعلیمات اسلامی به من نقش اساسی داشت و در سن قبل از دبستان، یعنی 5، 6 سالگی، معمولاً من را برای نماز جماعت ظهر و عصر و مغرب و عشا، همراه خود به مسجد می‌برد. در خانوادهٔ ما، یک زندگی مذهبی و در عین حال ساده و در حد متوسط جریان داشت...»

خواهران و برادران
روحانی دارای یک برادر به نام "حسین" و سه خواهر به نام‌های: "طوبی"، "فاطمه" و "طاهره" است. برادرش "حسین فریدون" در اوایل پیروزی انقلاب فرماندار نیشابور و بعد مدتی فرماندار کرج بود، سپس سفیر جمهوری اسلامی ایران در مالزی شد و چند سال هم از سفرای جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک بود و عنوان مشاور علی اکبر صاالحی، وزیر امور خارجه دولت دهم را نیز در کارنامه خود دارد.
حسن روحانی در 6 شهریورماه سال 1392، طی حکمی حسین فریدون را به عنوان دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اجرایی منصوب کرد.

همسر
همسر حسن روحانی، خانم "صاحبه عربی" است که به فعالیت سیاسی و یا اجتماعی چندانی مشغول نیست و خانه‌دار است. روحانی در شهریورماه سال 1348 و در آستانه ورود به دانشگاه ازدواج می‏کند و دوره تازه‏ای از زندگی‏اش آغاز می‏شود.

فرزندان
دکتر روحانی دارای 3 پسر و 2 دختر بود که یکی از پسرانش به نام "محمد" در سال 1376 در سن جوانی درگذشت و در مرقد امام خمینی (ره) دفن شده است. یکی از دختران روحانی به همراه خانواده‌اش در اتریش زندگی می‌کند.
-مدارج تحصیلی
حسن روحانی، تحصیلات دروس ابتدایی را در سرخه گزراند و با شاگرد اولی دوران دبستان را پشت سر گذاشته و در سن 12 سالگی تصمیم گرفت وارد حوزه علمیه سمنان و تحصیل علوم دینی شود.

تحصیلات حوزوی
وی تحصیلات دروس دینی را از سال 1339، ابتدا در حوزه علمیه صادقیه (سمنان) آغاز نمود و سپس در سال 1340، روحانی پس از 1 سال تحصیل در حوزه علمیه سمنان تصمیم گرفت برای ادامه تحصیل به قم برود. وی در مدرسه "علوی" زیر نظر "آیت الله العظمی گلپایگانی" زندگی کرده و تحصیلش را در قالب برنامه ریزی نوین آموزشی که توسط شهید "آیت الله سید محمد بهشتی" برای این مدرسه طراحی شده بود، ادامه می‌دهد. در همین دوران بود که حوزه علمیه قم و در رأس آن مراجع تقلید و به طور برجسته امام خمینی(ره) وارد درگیری سیاسی با دولت "عَلَم" بر سر موضوع سوگند به کتاب‌های آسمانی بجای قرآن در مصوبه دولت برای انجمن‌های ایالتی و ولایتی شدند و روحانی هم که طلبه‌ای نوجوان بوده متأثر از این جریان شده و به گونه‌ای وارد عالم سیاست شد. روحانی مقام شاگرد اولی خود را در دوره آموزش دینی نیز حفظ کرد. با اوج گیری رویارویی سیاسی مراجع با شاه بر سر انقلاب سفید و رخداد قیام 15 خرداد در اعتراض به بازداشت و زندانی کردن امام خمینی (ره)، پس از 2 سال اجرای برنامه ریزی نوین آموزشی متوقف شده و وی با ترک مدرسه "علوی" برای ادامه تحصیل ناچار به پیگیری شیوه سنتی آموزشی در حوزه علمیه قم شد.

اساتید وی در حوزه
خارج فقه و اصول: با اساتیدی چون آیات عظام "سید محمد محقق داماد(ره)"، "شیخ مرتضی حائری(ره)" و "سید محمدرضا گلپایگانی(ره)"
سطح عالی: با اساتیدی چون آیات عظام "سلطانی(ره)"، "فاضل لنکرانی(ره)" و "شیخ محمد شاه‌آبادی(ره)"

علاقه به کار تبلیغ و منبر
روحانی از 16 سالگی کار سخنرانی و منبر را آغاز کرد و در اولین سفر تبلیغی خود در تویسرکان، توسط شهربانی بازداشت شد. وی به رغم اخذ مدرک لیسانس حقوق از دانشگاه تهران، از فعالیت در دادگستری و قضاوت خودداری کرد و همچنان به کار تبلیغ و منبر ادامه داد.

تحصیلات آکادمیک
حسن روحانی، پس از اتمام تحصیلات متوسطه در سال 1347، یک سال بعد و همزمان با تحصیلات حوزوی، در سال 1348 به دانشگاه تهران راه یافت و در سال 1351 در مقطع کارشناسی در رشته حقوق قضایی فارغ التحصیل شد.
روحانی با ادامه تحصیل در بریتانیا، مدرک کارشناسی ارشد (M.Phil) در رشته حقوق عمومی و دانشنامه دکتری (Ph.D) در رشته حقوق اساسی را از دانشگاه "کلدونیان گلاسکو" (Glasgow Caledonian University) دریافت کرد.
حسن روحانی دارای مرتبه علمی استاد پژوهشی مرکز تحقیقات استراتژیک می‌باشد. وی با کسب پروانه وکالت از کانون وکلای دادگستری مرکز در سال 1386، وکیل پایه یک دادگستری شد.

مدارج تحصیلی آکادمیک
دکتری (Ph.D) حقوق اساسی از دانشگاه کلدونیان گلاسکو، عنوان پایان‌نامه: The Flexibility of Shariah; Islamic Law(انعطاف پذیری شریعت، حقوق اسلامی)
فوق لیسانس (M.Phil) حقوق عمومی از دانشگاه کلدونیان گلاسکو عنوان پایان‌نامه: The Islamic Legislative Power (قدرت قانون گذاری اسلامی)
لیسانس حقوق قضائی از دانشگاه تهران
-فعالیت‏های سیاسی پیش از انقلاب
روحانی از همان ابتدا و در آغاز جوانی، از نزدیک در جریان وقایع نهضت اسلامی و مبارزات سیاسی قرار گرفت و فعالیت سیاسی خود را با پیروی از امام خمینی(ره) آغاز کرد. وی از سال 1334، سفرهای تبلیغی و سخنرانی‌های روشنگرانه خود علیه حکومت وقت را در سرتاسر ایران آغاز نمود و در همان اولین سفر تبلیغی، توسط مأموران حکومتی بازداشت شد. وی در طول مبارزه نیز بارها دستگیر و ممنوع‌المنبر گردید.
وی از فضلایی بود که علاوه بر دروس حوزوی از دانشگاه‌های داخل و خارج کشور هم بهره جست و این ویژگی بر تأثیرگذاری سخنان و فعالیت‌های سیاسی وی افزوده بود. ممتاز بودن وی در حوزه و دانشگاه، شاهدی بر هوش و استعداد و تلاش و جدیت فوق‌العاده وی می‌باشد. حسن روحانی از بنیانگذاران جامعه‌ روحانیت مبارز تهران و عضو شورای مرکزی آن از ابتدای تأسیس بوده است و لذا جزو افراد مؤثر برای سازماندهی حرکت‌های مردمی در انقلاب اسلامی محسوب می‌شود. تلاش سیاسی روحانی در دوره‌ دانشجویی در محیط دانشگاه تهران، فعالیت استثنائی وی در دوره‌ خدمت وظیفه عمومی و فعالیت گسترده در دانشگاه‌های خارج از کشور در ماه‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی نیز، جزو نکات برجسته‌ زندگی سیاسی وی می‌باشد.

سخنرانی با نام مستعار
پس‌ از این‌ سخنرانی‌، روحانی‌ مدتی‌ مخفی‌ و ساواک‌ در همه‌ جا به‌ دنبال‌ دستگیری‌ وی‌ بود. سپس‌ در ماه‌های‌ محرم‌ و صفر وی با نام‌ مستعار "اسلامی‌" سخنرانی‌ می‌کرد.

از مشهورترین سخنرانان کشور در مجامع دینی و سیاسی
سخنان روحانی مخاطبان زیادی در زمان مبارزات پیش از انقلاب پیدا کرده بود به گونه‌ای که در سال‌های 1354 تا 1357 به‌عنوان یکی از مشهورترین سخنرانان کشور در مجامع دینی و سیاسی شناخته می‌شد. به دلیل وسعت اطلاعات دینی و تسلط وی به اطلاعات علمی و اجتماعی روز، همواره سخنرانی‌های ایشان از لحاظ عنوان و محتوا بسیار نو و جذاب و در عین حال انقلابی و پرشور و برای نسل جوان و تحصیل‌کرده کشور بسیار مفید و ارزشمند بود.

تشکیل جلسات "مباحث اعتقادی" برای جوانان
"محسن غروریان"، از مدرسان فلسفه اسلامی حوزه علمیه قم، در مورد آشنایی با حسن روحانی و خاطراتش می‏گوید:
«آشنایی بنده با دکتر روحانی به قبل از انقلاب بازمی‌گردد. من در واقع جزو شاگردان آقای روحانی در دوران قبل از انقلاب بودم. دکتر روحانی در آن زمان دوران سربازی خود را در سپاه دانش می‌گذراند و در یکی از روستاهای اطراف نیشابور خدمت می‌کرد.
آقای روحانی آن وقت‌ها جوان خوش‌بیانی بود و نسل جوان به او علاقه داشت. آقا روحانی خیلی هم خوب سخنرانی می‌کرد و سخنرانی‌هایش نیز محتوای مذهبی و انقلابی داشت. ما هم در سخنرانی آقای روحانی شرکت می‌کردیم. اندکی بعد، آقای روحانی به ما گفت شما جوان‌ها جلسه‌ای تشکل دهید تا من مباحث اعتقادی را برایتان مطرح کنم.
این جلسات در سال‌ 1354 یا 1355 برگزار می‌شد. ما 10، 20 نفر جوان مذهبی انقلابی بودیم که در جلسات تدریس دکتر روحانی شرکت می‌کردیم. البته پس از مدتی ساواک متوجه شد و شهربانی آمد و آن جلسات را تعطیل کرد. جلسات ما حالت مخفیانه داشت زیرا ساواک و شهربانی مخالف سخنرانی‌های آقای روحانی و در پی دستگیری ایشان بودند.

پرورش نسلی انقلابی
حسن روحانی علیه رژیم شاه سخنانی انقلابی می‌گفت و مطالبی را مطرح می‌کرد که رژم شاه از آن مطالب می‌ترسید. آقای روحانی مباحث اعتقادی و دینی و تفسیری را به شکل انقلابی به ما تدریس می‌کرد تا ما را برای مبارزه با رژیم شاه، پرورش دهد...»

سخنرانی تحت عنوان "جناب سروان فریدونی"
محل خدمت سربازی روحانی شهر نیشابور بوده است. با موافقت امام مسجد جامع این شهر از روزهای اول ماه رمضان این اعلامیه در سطح شهر منتشر می‌شود: " از شب نوزدهم تا شب آخر ماه مبارک رمضان، جناب سروان فریدونی در مسجد جامع سخنرانی می‌کند..."
حسن روحانی در کتاب "خاطرات حسن روحانی" در صفحه 335، در خصوص خاطرات دوران سربازی‏اش می‏نویسد: «برای مردم خیلی عجیب بود که چطور یک افسر می‌خواهد در مسجد سخنرانی کند! به همین دلیل شب اول سخنرانی که به مسجد رفتم، با انبوه کثیری از جمعیت روبرو شدم که شاید بیشتر برای دیدن من آمده بودند. جالب اینکه بسیاری از مقامات اداری و حتی نظامی و انتظامی هم به مسجد آمده بودند. البته در آن شب‌ها من با لباس شخصی (کت و شلوار) در مسجد سخنرانی می‌کردم و هر شب نیز جمعیت بیشتر می‌شد. برای مردم بسیار جالب بود که یک نفر نظامی سخنرانی مذهبی می‌کند و به آیات قرآن مجید و احادیث استناد می‌کند و در شب‌های احیا روضه می‌خواند. برخی از روسای ادارات که در جلسات سخنرانی شرکت کرده بودند، با شگفتی به من می‌گفتند: «جناب سروان، شما خیلی خوب سخنرانی می‌کنید و اطلاعات دینی شما خیلی زیاد است.» آنها نیز مانند بقیه مردم نمی‌دانستند من روحانی و معمم هستم. البته آقای موسوی (امام جماعت مسجد جامع) من را به خیلی‌ها معرفی کرده بود، ضمن اینکه روحانیون شهر و جوانان انقلابی من را می‌شناختند...»

سخنرانی‏های پرشور و تحت‌ مراقبت‌ دائم‌ ساواک‌ بودن
در دی‌‏ماه‌ سال 1334، چند شب‌ در شهرستان‌ نهاوند سخنرانی‌ کرد، بعد از سخنرانی‌ شب‌ سوم‌ که‌ مصادف‌ با حوادث‌ 19 دی‌‏ماه‌ قم‌ شده‌ بود، شهربانی‌ نهاوند مأمور دستگیری‌ وی‌ شد که‌ با تلاش‌ شهید حیدری‌ و دوستانش‌ با لباس‌ مبدّل‌ از نهاوند خارج‌ شد.
حسن روحانی‌ در حالی‌ که‌ ممنوع‌المنبر بود، در اجتماع‌ بزرگ‌ مردم‌ یزد در فروردین‌‏ماه سال 1357 سخنرانی‌ کرد و بعد از سخنرانی‌ توانست‌ از یزد خارج‌ شود و به‌ بندرعباس‌ برود. از آن‌ پس‌، منزل‌ وی در تهران‌ تحت‌ مراقبت‌ دائم‌ ساواک‌ جهت‌ دستگیری‌ قرار گرفت‌.
وی‌ به‌ توصیه‌ی‌ آیت الله شهید دکتر بهشتی‌ و استاد شهید مرتضی مطهری‌ از کشور خارج‌ شد و مدتی‌ در خارج‌ از کشور به‌ سخنرانی‌ و تبلیغ‌ پرداخت‌ و پس‌ از عزیمت‌ امام‌خمینی‌ (ره) به‌ پاریس‌ به‌ محضر امام‌(ره) رفت‌ و به‌ ایشان‌ پیوست‌.

روشنگری برای دانشجویان ایرانی خارج از کشور
روحانی‌ که‌ در کنار تبلیغات‌ به‌ ادامه‌ی‌ تحصیل‌ در یکی‌ از دانشگاه‌های‌ انگلستان‌ پرداخته‌ بود، دیگر نتوانست‌ در آن‌ شرایط‌ به‌ فعالیت‌ تحصیلی‌ خود ادامه‌ دهد و با پیوستن‌ به‌ امام‌خمینی‌(ره) در پاریس‌ به‌ سخنرانی‌ در شهرهای‌ مختلف‌ اروپا پرداخت‌. بدین‌ منظور او با سفر به‌ شهرهای‌ مختلف‌ اروپا، برای‌ دانشجویان‌ ایرانی‌، از انقلاب‌ و چگونگی‌ حکومت‌ اسلامی‌ سخن‌ گفت‌.
آشنایی‌ وی‌ با محیط‌ علمی‌ و دانشگاهی‌ اروپا و فرهنگ‌ غرب‌، با ابعاد مثبت‌ و منفی‌ آن‌، موضوعی‌ تأثیرگذار در جامعیت‌ و نحوه‌ی‌ اندیشه‌ و نظر او در مسائل‌ جهانی‌ و همچنین‌ در تدبیر و مدیریت‌ وی‌ در سال‌های‌ بعد از پیروزی‌ انقلاب‌ گردید.
-ابداع لقب "امام" برای بنیانگذار جمهوری اسلامی
پس‌ از شهادت آیت‌ الله مصطفی خمینی‌ در 1 آبان‌‏ماه سال 1356، حسن روحانی‌ در مجلس‌ بزرگداشتی‌ که‌ از سوی‌ جمعی‌ از روحانیون‌ و شخصیت‌های‌ مبارز در مسجد "ارک‌" تهران‌ برگزار شد، به‌ دعوت‌ آیت‌ الله "شهید مرتضی‌ مطهری‌" سخنرانی‌ کرد و برای‌ نخستین‌ بار در این‌ سخنرانی‌ پیشنهاد کرد که‌ همگان‌، از عنوان‌ و لقب‌ "امام‌" برای‌ آیت‌ الله العظمی‌ خمینی‌ استفاده‌ کنند و خود نیز در همان‌ مجلس‌ از رهبر انقلاب با عنوان‌ "امام‌خمینی‌" یاد کرد.
این‌ سخنرانی‌ به‌ قدری‌ مورد توجه‌ جوانان‌ و انقلابیون‌ سراسر کشور قرار گرفت‌ که‌ ده‌ هزار نسخه‌ نوار این‌ سخنرانی‌ ظرف‌ چند هفته‌ نه‌ تنها در داخل‌ کشور بلکه‌ در اقصی‌ نقاط‌ جهان‌ مانند اروپا و آمریکا منتشر شد و در اختیار جوانان‌ علاقه‌مند و دانشجویان‌ قرار گرفت‌.
-دکتر روحانی در "جامعه روحانیت مبارز"
در سال 1356، به تأکید امام خمینی(ره) و با حمایت از شهید مطهری، نخستین هستهٔ جامعهٔ روحانیت مبارز شکل گرفت. دکتر روحانی از مؤسسین این حزب و از اعضای شورای مرکزی به شمار می‌رود.

روحانی و عدم شرکت در جلسات روحانیت مبارز
در انتخابات سال 1388 گرچه اکثریت اعضا از احمدی‌نژاد حمایت کردند، ولی آرا به دو سوم نرسید و تعدادی از اعضا تأکید بر آن داشتند که اعضای جامعه روحانیت از مصداق خاصی حمایت نکنند و همین اختلاف نظر و همچنین حوادث پس از انتخابات باعث شد که برخی از اعضا که قبل از آن نیز کمتر در جلسات جامعه روحانیت شرکت می‌کردند دیگر در آن جلسات حضور پیدا نکنند که از جمله آن می‌توان به دکتر روحانی و آیت الله امامی کاشانی اشاره کرد.
روحانی در حاشیه همایش "خانواده" در 18 دی‏ماه سال 1389، با تأکید بر اینکه آقایان آیت الله ناطق نوری، هاشمی و امامی کاشانی نیز عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت هستند، گفت: «ما که با جامعه روحانیت مبارز قهر نیستیم و ابایی از حضور در جامعه روحانیت نداریم. معمولاً این روزها دستور خیلی مهم ندارد. هر گاه جامعه روحانیت مبارز یک دستور مهم داشته باشد و دعوت کند حتماً ما شرکت می‌کنیم.»

عدم حمایت از دکتر روحانی در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم
سید رضا اکرمی تنها عضو این تشکل است که پیش از برگزاری انتخابات رسماً از روحانی حمایت کرد در گفت‌وگو با "اعتماد" در تاریخ 10 تیرماه سال 1392، گفت: «این دوستان پس از انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1388 خودشان دیگر در جلسات شرکت نکردند اما ممکن است گذشته‌ها نادیده گرفته شود و دوباره شاهد حضور آنها باشیم. به دلیل همان اختلاف نظرهای درون خانواده‌ای جامعه روحانیت برای حمایت از ایشان به نظر واحد نرسید.»
بعد از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری یازدهم، جمعی از اعضای جامعه روحانیت مبارز به نمایندگی از اعضاء در تاریخ 9 خردادماه با وی دیدار و پیروزی او را در انتخابات تبریک گفتند. روحانی نیز اعلام آمادگی کرد که در آینده در جلسات جامعه روحانیت مبارز حضور یابد.
-روحانی و دوران پس از انقلاب
با اوج‌گیری انقلاب و خروج شاه از ایران روحانی نیز به ایران بازگشت و مأموریت یافت ارتش فروپاشیده را سر و سامان داده و احیا کند. ضمن آنکه برای تبلیغ به شهرهای مختلف هم سفر می‌کرد و با گروه‌های معارض انقلاب چون چپی‌ها و سازمان مجاهدین خلق (منافقین) به بحث و مناظره می‌پرداخت.

ترور ناکام روحانی توسط منافقین
روزها و ماه‌های ابتدایی انقلاب گروه‌هایی چون فرقان و بعدها سازمان منافقین برای ترساندن نظام اسلامی دست به ترورهایی با برنامه ریزی قبلی زدند. در این ترورها بعضی از برزگان شهد شیرین شهادت را نوشیدند و بعضی ماندند تا عبرت دیگران شوند. در کتابی که به همت مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده (ص 553) دکتر حسن روحانی در شرح خاطرات خود می‌گوید: «صبح روز عید فطر جمعه دوم شهریور ماه 1358 من به یکی از مساجد محله خودمان در نیروی هوایی رفتم و پس از خواندن نماز عید به منزل برگشتم. آن روز با خانواده برای ناهار به منزل دایی‌مان آقای پیوندی دعوت داشتیم، اما چون می‌خواستم کمی مطالعه کنم قرار شد خانم و بچه‌ها زودتر بروند و من نیز هنگام ظهر به آنجا بروم. نزدیک ساعت 12 بود که می‌خواستم برای رفتن به منزل دایی آماده شوم که ناگهان زنگ به صدا در آمد و من برای باز کردن درب به سمت درب کوچه رفتم. هنوز در را باز نکرده بودم که شیخ جوانی را از پشت شیشه درب ورودی منزل دیدم که به نظرم مشکوک آمد و در یک لحظه از ذهنم گذشت که خوب است احتیاط کنم و در را باز نکنم. برای من کمی عجیب بود که کسی در این ساعت به درب منزل ما مراجعه کند؛ بنابراین سریع برگشتم و کلت خودم را مسلح کردم و به پشت بام رفتم و از آنجا دیدم جوانی کنار در ایستاده و دستش زیر کاپشن است. همچنین جوان دیگری آن طرف کوچه روی یک موتور سیکلت نشسته و گویی همراه همین جوان است. با دیدن آن دو، خطاب به جوانی که پشت در ایستاده بود گفتم: با چه کسی کار داری؟ پاسخ داد: «با آقای روحانی.» گفتم: ایشان خانه نیست. شما که هستید و با او چه کار دارید؟ در آن لحظه من تقریباً مطمئن شده بودم که این دو نفر برای ترور آمده‌اند و از این رو می‌خواستم از پشت بام به سوی آنها تیراندازی کنم که دیدم آن دو جوان نگاهی به هم کردند و کسی که پشت درب منزل ایستاده بود، روی موتور پرید و با سرعت از آنجا دور شدند. وقتی سوار موتور شد، کلت او که زیر کاپشن بود، کاملاً نمایان شد. آن وقت دیگر کاملاً یقین کردم که تروریست بودند و قصد ترور من را داشتند که به لطف خداوند از مرگ حتمی نجات یافتم. امیدوارم خداوند اجر شهادت را به من عطا کند و پایان زندگی من را شهادت قرار بدهد.»
-حضور در ارکان حساس نظام جمهوری اسلامی
حضور در مجلس شورای اسلامی
حسن روحانی در سال 1359 به نمایندگی مجلس شورای اسلامی انتخاب شد و در پنج دوره قانونگذاری به مدت بیست سال (از سال 1359 تا 1379) فعالیت نمود و مسئولیت نایب رئیسی مجلس (در دوره‌های چهارم و پنجم) و ریاست کمیسیون‌های دفاع (دوره‌های اول و دوم) و سیاست خارجی (دوره‌های چهارم و پنجم) را بر عهده گرفت.

دبیر شورای عالی امنیت ملی
روحانی پس از 8 سال دفاع مقدس و بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و تشکیل نهاد شورای عالی امنیت ملی، با حکم رهبری و به همراه "آیت الله سید احمد خمینی" به عنوان نمایندگی ایشان در شورای عالی امنیت ملی منصوب شدند و به مدت 16 سال (از سال 1368 تا 1384) در دوره‌های ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی دبیر شورای عالی امنیت ملی بوده است. وی همچنین به مدت 13 سال (از سال 1368 تا 1376 و از 1379 تا 1384) مشاور امنیت ملی رئیس جمهور وقت بوده است.

حضور در مجلس خبرگان رهبری
روحانی در انتخابات میان‏دوره‏ای سومین دوره مجلس خبرگان رهبری در 29 بهمن 1378 از حوزه انتخابیه استان سمنان به نمایندگی مجلس خبرگان رهبری انتخاب شد. در سال 1385 نیز به عنوان نماینده تهران به عضویت دوره چهارم این مجلس برگزیده شد و تا سال 1392 که به ریاست جمهوری رسید در این سمت فعالیت داشت.
سمت‌های وی در مجلس خبرگان: ریاست کمیسیون سیاسی - اجتماعی این مجلس (از 1380 تا 1385) و عضویت در هیأت رئیسه و ریاست دفتر تهران دبیرخانه این مجلس از 1385 تا 1387 بوده است.

مجمع تشخیص مصلحت نظام
روحانی از 18 اردیبهشت‏ماه سال 1370 به عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد. وی ریاست کمیسیون سیاسی - امنیتی - دفاعی این مجمع را برعهده داشته است.
-روحانی و دوران دفاع مقدس
عضویت در شورای عالی دفاع (از سال 1361 تا 1367)
در دوران دفاع مقدس، روحانی مسئولیت‏های متعددی را همزمان عهده‌ دار بود که هریک از مسؤولیت‏های حساس و کلیدی به شمار می‏آمدند. یکی از سمت‏های مهم روحانی در زمان جنگ که از سال 1361 تا 1367 ادامه داشت عضویت در شورای عالی دفاع بود. روحانی به عنوان نماینده مجلس و به دلیل ریاست بر کمیسیون دفاع مجلس در این شورا حضور داشت. شورایی که طی سالیان دفاع مقدس کلیه امور مربوط به جنگ، سیاست خارجی در امور دفاعی و تبلیغات را بر اساس نظر حضرت امام(ره) بر عهده داشته است. در زمان عضویت روحانی در این شورا مقام معظم رهبری که در آن زمان رئیس جمهور بودند، ریاست شورا را بر عهده داشتند.

عضو و رئیس کمیسیون اجرائی شورایعالی پشتیبانی جنگ (از سال 1365 تا 1367)
شورای دیگری که زیر نظر شورای عالی دفاع تشکیل شد شورای عالی پشتیبانی جنگ از نهادهای تابعه‌ی این ستاد بود که در ایام جنگ و دفاع مقدس با ریاست رئیس‌جمهور وقت و حضور سه قوه و فرماندهی نیروهای مسلح در تهران و ستاد پشتیبانی جنگ در استان‌ها و حضور ائمه‌ی جمعه، استانداران و فرماندهان ارتش و سپاه تشکیل می‌شد و برنامه‌های پشتیبانی از جنگ را هدایت می‌کرد. شورای عالی پشتیبانی جنگ، برای به کار گرفتن امکانات در خدمت جنگ و جبهه‌ها و اقدامات مؤثر در بسیج نیروها تشکیل گردید؛ که وظیفه‌ی آن هماهنگی و رسیدگی به وضعیت جبهه‌ها و تأمین و تدارک نیروها بود. مصوبات این شورا طبق نامه‏ای که حضرت امام(ره) خطاب به رئیس جمهور وقت، آیت الله خامنه‏ای، می‌‏نویسند تا پایان جنگ "لازم الاجرا" بود. این شورا به ریاست آیت الله خامنه‏ای تشکیل شد و حسن روحانی از اعضای این شورا، ریاست کمیسیون اجرایی آن را بر عهده داشت.

فرماندهی پدافند هوایی کل کشور (از سال 1364 تا 1370)
دکتر روحانی در زمان جنگ از سوی مقام معظم رهبری که رئیس شورای عالی دفاع بودند حکم دیگری نیز دریافت کرد. او از سال 1364 تا 1370 فرمانده پدافند هوایی ارتش کشور را که متشكل از فرماندهان ارشد سپاه و ارتش بود بر عهده گرفت و از نزدیک با نیروی هوایی آشنا شد. افرادی مانند شهید "عباس بابایی" و شهید "منصور ستاری" در این دوران در پدافند هوایی کشور با دکتر روحانی همکار بودند.
در دوران جنگ، پدافند هوایی علاوه بر اینکه وظیفه تأمین امنیت هوایی صحنه نبرد و خطوط مقدم جبهه‌ها را بر عهده داشت وظایف دیگری از جمله تأمین دفاع هوایی از شهرها در مقابل هواپیماها و حتی موشک‌های "اسکاد عراقی"، دفاع هوایی از مراکز مهم و استراتژیک کشور نظیر پالایشگاه‌ها، کارخانه‌ها، پل‌ها و حتی دفاع از مراکز غیر استراتژیک کشور را نیز بر عهده داشت.

رئیس ستاد مرکزی قرارگاه خاتم الانبیاء (از سال 1364 تا 1366)
حسن روحانی در زمان جنگ دو مسئولیت مهم دیگر را نیز از سوی اکبر هاشمی، فرمانده وقت قرارگاه "خاتم الانبیاء"، بر عهده گرفت. اولین مسئولیت، ریاست ستاد مرکزی قرارگاه خاتم الانبیاء بود. روحانی در سال‏های 1364 تا 1366 ریاست ستاد مرکزی قرارگاه خاتم‌الانبیاء كه سر فرماندهی قرارگاه‌های مختلف جبهه و جنگ بود و برای هماهنگی بین نیروهای ارتش و سپاه به وجود آمده بود را بر عهده گرفت.

معاون جانشین فرماندهی کل قوا (از سال 1367 تا 1368)
دیگر همکاری مهم دکتر روحانی و هاشمی رفسنجانی در زمان جنگ که البته در اواخر جنگ و سال‏های 1367 و 1368 اتفاق افتاد معاونت روحانی در جانشینی فرماندهی کل قوا بود. در خردادماه سال 1367 حضرت امام(ره) حکمی به هاشمی رفسنجانی مبنی بر جانشینی وی در فرماندهی کل قوا دادند و در همان زمان هاشمی روحانی را به عنوان معاون خود انتخاب کرد. این سمت تا زمان رحلت امام(ره) و بازنگری در قانون اساسی پابرجا بود.
در زمان پذیرش قطعنامه 598 در خصوص جنگ، امام خمینی(ره) حدود 40 نفر از مسئولان نظامی و سیاسی را انتخاب و مورد مشورت قرار دادند و سپس پذیرش قطعنامه 598 در 27 تیرماه سال 1367 اعلام شد؛ دکتر حسن روحانی به عنوان معاون فرماندهی کل قوا یکی از افراد حاضر در جلسه بود.

دریافت نشان درجه دو فتح و نشان درجه یک نصر
در سالروز فتح خرمشهر در تاریخ 3 خردادماه سال 1361، حسن روحانی و جمعی دیگر از فرماندهان و مسؤولان پشتیبانی جنگ، به پاس سال‌ها حضور در مسئولیت‌های مختلف در دوران دفاع مقدس، از سوی مقام معظم رهبری مفتخر به دریافت نشان درجه دو فتح و نشان درجه یک نصر شدند.

"فی سبیل الله کار کردن و ابتکار"، درس‌های دفاع مقدس
حسن روحانی در "محفل انس پیشکسوتان جهاد و شهادت" که در تاریخ 23 آذرماه سال 1392 در مسجد ولیعصر(عج) تهران برگزار شده بود؛ در خصوص دوران دفاع مقدس چنین بیان می‌کند: «در دوران دفاع مقدس همه به صدامیان کمک کردند و ما تنها بودیم اما خدا را داشتیم که همه قدرت‌ها از آن اوست؛ ما تنها بودیم اما ملت را در جبهه‌های نبرد و همچنین امام [ره] را داشتیم و پیروزی با کمک همه به دست آمد. در تابستان سال 1362 رزمندگان در جبهه‌های جنوب برای عملیات بدر آماده می‌شدند؛ این جبهه بود که توانست در برابر دنیا بایستد.
همه در جنگ حضور داشتند. عظمت کار و پیروزی را ببینید که رزمندگان اسلام دست به دست هم در برابر توطئه جهان ایستادند و پیروز شدند. من اگر در دوران دفاع مقدس خدمتی کردم، یک سرباز کوچک بودم و رزمندگان شهدا و بسیجیان پیشکسوت ما هستند؛ خلوص و فی سبیل الله کار کردن اولین درسی بود که جبهه به ما آموخت و دومین درس آن ابتکار بود...»
-مسؤولیت‏ها و سوابق اجرایی
عضو و رئیس شورای سرپرستی صدا و سیما (از سال 1359 تا 1362)
نماینده پنج دوره مجلس شورای اسلامی (از سال 1359 تا 1379)
رئیس كمیسیون دفاع (دوره اول و دوم مجلس شورای اسلامی)
نایب رئیس اول مجلس و رئیس كمیسیون سیاست خارجی (دوره چهارم و پنجم مجلس شورای اسلامی)
دبیر شورای عالی امنیت ملی به مدت 16 سال (از سال 1368 تا 1384)
مشاور امنیت ملی رئیس جمهور به مدت 13 سال (از سال 1368 تا 1376 و از سال 1379 تا 1384)
نماینده مقام معظم رهبری در شورای عالی امنیت ملی
نماینده مجلس خبرگان رهبری از سال 1377
رئیس كمیسیون سیاسی - اجتماعی مجلس خبرگان (از سال 1380 تا 1385 و از سال 1392)
عضو هیأت رئیسه و رئیس دفتر تهران دبیرخانه مجلس خبرگان (از سال 1385 تا 1387)
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس كمیسیون سیاسی - امنیتی - دفاعی این مجمع.
رئیس مركز تحقیقات استراتژیک
-مراتب علمی و فعالیت‏‏های پژوهشی
حسن روحانی در کنار مسئولیت‌های اجرایی همچنان به فعالیت‌های علمی خود ادامه داده است. وی از سال 1374 تا 1378، عضویت هیأت امنای دانشگاه‌های تهران و منطقه شمال را بر عهده داشته است.
دکتر روحانی، با مرتبه علمی استاد پژوهشی مرکز تحقیقات استراتژیک، دارای کتب و مقالات متعددی به زبان‌های فارسی، انگلیسی و عربی است. سه فصلنامه معتبر علمی - پژوهشی به زبان‌های فارسی و انگلیسی در حوزه مباحث استراتژیک، سیاست خارجی و روابط بین‌الملل، با مدیر مسئولی وی منتشر شده است.
در طول سال‏های 1375 ـ 1372، حسن روحانی، رياست مركز تحقیقات استراتژيك را كه صدها شخصيّت فرهيخته و روشنفكر از حوزه و دانشگاه با اين مركز همكاری می كردند، به عهده داشت. وی با کسب پروانه وکالت از کانون وکلای دادگستری در سال 1386، وکیل پایه یک دادگستری شد.
-تألیفات
دکتر روحانی دارای تألیفات، تحقیقات و مقامات علمی فراوانی است که حدود 100 اثر به صورت کتاب یا مقاله از وی منتشر شده است. همچنین بیش از 700 تحقیق مهم و ارزشمند راهبردی با مدیریت و نظارت وی در 20 سال گذشته به انجام رسیده است.

کتاب "امنیت ملی و دیپلماسی هسته‏ای"
از مهمترین کتاب های نوشته شده توسط دکتر روحانی کتاب "امنیت ملی و دیپلماس هسته ای" است. روحانی که در مقام نماینده وقت مقام معظم رهبری در شورایعالی امنیت ملی قرار داشت، با نگارش کتاب "امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای" به ثبت خاطرات خود از دوران مسئولیتش در شورا و پیگیری پرونده هسته‌ای پرداخته و اقدامات خود را در این سمت حساس تشریح کرده است. نمونه‏ای از خاطرات منتشر شده در کتاب "امنیت ملی و دیپلماسی هسته‏ای" به شرح زیر است:
- حواشی لبخندی در یک عکس
"جک استراو" [وزیر خارجه وقت انگلیس] به من گفت: «"بلر" در بیمارستان است. به او گفتم لابد نمی خواهی زود مرخص شود؟ که هر دو خندیدیم و عکاسی هم در حالی که هر دو می خندیدیم عکس گرفت و همین عکس بود که در برخی سایت ها با زیرنویس موهومی منتشر شد و حتی عده ای در داخل کشور به آن حساسیت نشان دادند.»
- تمام کردن نتیجه مذاکرات به نفع خود
برخی از نامزدهای انتخابات (ریاست جمهوری) به اروپایی ها پیغام داده اند که ادامه مذاکرات را به دولت بعدی محول کنند چون آنها می خواستند وقتی رئیس جمهور شدند بگویند ما این مسئله را حل و فصل کردیم. [صفحه 440]

کتب منتشر شده توسط دکتر روحانی
امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای، 1390
امنیت ملی و نظام اقتصادی ایران، 1389
اندیشه‌های سیاسی اسلام؛ جلد اول: مبانی نظری، 1388
اندیشه‌های سیاسی اسلام؛ جلد دوم: سیاست خارجی، 1388
اندیشه‌های سیاسی اسلام؛ جلد سوم: مسائل فرهنگی و اجتماعی، 1388
خاطرات دکتر حسن روحانی؛ جلد اول: انقلاب اسلامی، 1387
روایت تدبیر و امید، 1391
مقدمه‌ای بر تاریخ امامان شیعه ، 1391
سن اهلیت و مسئولیت قانونی، 1391
آشنایی با کشورهای اسلامی، 1387
انقلاب اسلامی؛ ریشه‌ها و چالش‌ها، 1376
مبانی تفکر سیاسی امام خمینی (ره)، 1378
نقش حوزه‌های علمیه در تحولات اخلاقی و سیاسی جامعه، 1390
امنیت ملی و سیاست خارجی
امنیت ملی و محیط زیست
خاطرات دکتر حسن روحانی؛ جلد دوم: دفاع مقدس

مقالات منتشر شده توسط دکتر روحانی
گفتمان امام خمینی(ره) پیرامون امنیت ملی و سیاست خارجی (بهمن‏ماه 1391)
سرمایه خانواده، سنگ بنای سرمایه اجتماعی (خردادماه 1390)
خانواده، سرمایه خانواده و چالش‌های فرا روی جامعه ما (دی‏ماه 1389)
درآمدی بر مؤلفه‌های اساسی محیطی در چشم‌انداز ایران (شهریورماه 1389)
زمینه‌ها و رویكردهای پژوهش کیفی (اردیبهشت‏ماه 1389)
درآمدی بر نظریه سرمایه فرهنگی (دی‏ماه 1388)
چشم انداز خاورمیانه: تداوم نگاه غرب، یا نگاهی جدید (آبان‏ماه 1388)
دین و روابط بین الملل؛ پارادوکس‌ها و ضرورت‌ها (اردیبهشت‏ماه 1388)
رویكردهای حوزه‌های علمیه و بایستگی‌های نوین (بهمن‏ماه 1387)
مهندسی فرهنگی: از نظریه تا عمل (تیرماه 1387)
رسانه‌های گروهی و امنیت ملی (دی‏ماه 1386)
بایستگی آموزش مهارت‌های زندگی در آموزش و پرورش (مهرماه 1386)
درآمدی بر سرمایه گذاری فرهنگی (تیر 1386)
توسعه نباید در حد آرزو باقی بماند (فروردین‏ماه 1386)
نقش آموزش و پرورش در انسجام اجتماعی (دی‏ماه 1385)
درآمدی بر كارآمدی مجلس خبرگان (مهرماه 1385)
چالش‌های فرا روی عراق جدید (تیرماه 1385)
ثروت ملی یا قدرت ملی؟ اولویت با كدام است؟ (فروردین‏ماه 1385)
همبستگی ملی و مشاركت عمومی (دی‏ماه 1384)
فراسوی چالش‌های ایران و آژانس در پرونده هسته‌ای (مهرماه 1384)
پایبندی ما به رژیم‌های عدم اشاعه از موضع باورمندی ماست (تیرماه 1384)
تدبیرهای ایران توان آینده نگری را از آمریکایی‌ها گرفت (فروردین‏ماه 1384)
خط قرمز فناوری سوخت؛ با رویكرد تعامل مؤثر پیش می‌رویم (دی‏ماه 1383)
نهضت خدمت رسانی از شعار تا کردار (مهرماه 1383)
خود مداری سیاستمداران امریكا و شیوه‌های حفاظت از منافع ملی ما (دی‏ماه 1382)
استراتژی جمهوری اسلامی ایران در قبال فرسایش حاكمیت دولت‌ها (مهرماه 1382)
مفهوم جدید حاكمیت ملی یا فرسایش حاکمیت‌ها (تیرماه 1382)
تکانه‌های آسیب‌های اجتماعی و پیامدهای ناگوار (فروردین‏ماه 1382)
تروریسم، بحران خاورمیانه و روابط ایران و آمریكا (مهرماه 1381)
استراتژی جمهوری اسلامی ایران در برابر تهدیدات اخیر امریكا (تیرماه 1381)
پیرامون مواضع اخیر آمریكا در قبال جمهوری اسلامی ایران (دی‏ماه 1380)
انفجارهای امریكا و منافع ملی جمهوری اسلامی (مهرماه 1380)
امنیت عمومی، امنیت ملی و چالش‌های فرا روی (تیرماه 1380)
فناوری؛ مدارهای توسعه و چالش‌های ایران (فروردین‏ماه 1380)
درآمدی بر مشروعیت و كارآمدی (دی‏ماه 1379)